راهنمای بازاریابی برندها در ماه رمضان
رمضان مانند کریسمس تبدیل به فصلی از مصرفگرایی و توجه به خرید فزاینده شده است. بازاریابها برای بهره بردن از فرصتهای بیشمار و همچنین جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بازاریابی در این فصل، باید از نحوه بازاریابی بهینه در این فصل آگاه باشند. در این مقاله قصد داریم بهصورت خلاصه به برخی از جنبههای بازاریابی در ماه رمضان که در موفقیت بازاریابی فصلی در مناطق مسلماننشین مفید هستند، اشارهکنیم.
پیشزمینهای مختصر در مورد ماه رمضان
رمضان یک مناسبت اسلامی است که در طول نهمین ماه از تقویم قمری رخ میدهد. مسلمانان در این ماه از هرگونه خوردن و آشامیدن در طول روز خودداری میکنند. استعمال دخانیات نیز از این قاعده مستثنا نیست. اعضای خانواده هرروز عصر گرد هم میآیند و پس از غروب آفتاب روزه خود را افطار میکنند و گاهی اوقات تا ساعات اولیه صبح مانده و لحظات خوشی رو با دوستان و خانواده سپری میکنند. برای جزئیات بیشتر میتوانید به این لینک مراجعه کنید.
بازاریابی در ماه رمضان سال 2015
قبل از اینکه وارد جزئیات درباره بازاریابی رمضان شویم لازم به ذکر است که رمضان سال 2015 از عصر هفدهم ژوئن لغایت هفده جولای رخ میدهد و پسازآن نیز عید فطر هست. کمپانیهایی که قصد تبلیغ در طول این ماه رادارند، بایستی از قبل برنامهریزی کنند زیرا بسیاری از شرکتهای ناشر ماهها قبل رزرو میشوند. درهرحال گاهی اوقات امکانپذیر است که حتی پس از شروع ماه رمضان نیز اقدام به ایجاد کمپینهای بازاریابی کرد. ممکن است در این شرایط فروشگاههایی که خواستار تبلیغ توسط آنها هستید، در طول ماه رمضان دچار کمبود کارکنان شوند و یا به دلیل ساعات کاری پایین، سرعت کمتری در پاسخگویی داشته باشند، این موارد در کشورهای مسلمان سنتی مانند عربستان سعودی بیشتر به چشم میخورد.
نمادهای رمضان بهوفور در تبلیغات استفاده میشوند
هلال ماه
هلال ماه یکی از رایجترین نمادهای اسلامی است. امروزه این نماد در پرچم کشورهای مختلف و ارگانهای اسلامی و حتی هلالاحمر دیده میشود. اولین هلال ماه قابلرؤیت نشاندهنده آغاز هرماه شامل رمضان و شوال -که شروع آن عید فطر هست- است. با توجه به ارتباط عمیقی که بین اسلام و هلال ماه در اذهان مردم وجود دارد، امروزه این نماد یکی از رایجترین ابزارها در تبلیغات و بازاریابی در ماه رمضان هست. اگر شما قصد انجام تبلیغات بصری را در طول ماه رمضان دارید، استفاده از هلال ماه را در نظر داشته باشید.
خرما
یکی از مهمترین بخشهای وعده افطار در طول ماه رمضان خرما هست و به همین دلیل از آن در کمپینهای تبلیغاتی ماه رمضان بهوفور استفاده میشود. خرما اولین خوراکی است که در وعده افطار خورده میشود و پیشینه آن در سنت ماه رمضان به آغاز اسلام برمیگردد.
فانوس
استفاده از فانوس در بسیاری از کشورهای مسلمان به دلیل ساعات طولانی بیداری در طول این ماه، امری رایج است. درنتیجه فانوس به یکی از نمادهای اصلی ماه رمضان بهخصوص در کشورهایی همچون مصر که این سنت شروعشده، بدل گشته است. اگرچه فانوس همانند هلال ماه رایج نیست اما بسیاری از کمپینهای بازاریابی از آن برای انتقال مفهوم رمضان در تبلیغات خود استفاده میکنند.
قوری عربی
چای یکی از نوشیدنیهای رایج در طول ماه رمضان هست. نوشیدن چای تصویری از گذراندن ساعات طولانی عصر با دوستان و اعضای خانواده را تداعی میکند. بنابراین قوری عربی یکی از نمادهای رایج در تمام کمپینهای بازاریابی ماه رمضان هست.
توپ
طبق سنت کماکان در بسیاری از کشورهای مسلمان مانند مصر، عربستان سعودی، یمن و دیگر کشورها، برای اشاره به زمان آغاز سحری، یک توپ آتش میکنند. توپ بهعنوان یادبودی از دورانی است که بسیاری از مسلمانان ساعت نداشتند و ازاینرو امروزه یکی از نمادهای ماه رمضان هست. بسیاری از کمپانیها از روشهای خلاقانهای برای جا دادن یک توپ در تبلیغات ماه رمضان خود استفاده کردهاند.
بودجههای تبلیغاتی ماه رمضان
با توجه به رابطه تنگاتنگ و روزافزون بین ماه رمضان و مصرفگرایی در طول این ماه، کمپانیهای مصرفکننده محور بودجه تبلیغاتی خود را در طول این ماه میافزایند. مطالعات نشان میدهند که میزان افزایش بودجه تبلیغاتی در این ماه نسبت به ماههای دیگر حدود 20 درصد هست. با توجه به حجم بالای تقاضا برای فضای تبلیغ (Ad Space)، بسیار مهم است که کمپانیهای خواستار تبلیغ از اینکه به چه طریقی میتوانند بیشترین بهره را از بودجه تبلیغاتی خود بهره ببرند، آگاه باشند. در غیر این صورت ممکن است صرف این بودجه نتیجه عکس دهد.
احترام به فرهنگ در پیام تبلیغاتی
بازاریابها بایستی دقت لازم را در انتخاب پیام تبلیغاتی داشته باشند تا این پیام همیشه احترام به فرهنگ و سنت اسلامی را رعایت کند. گاهی ممکن است بازاریابها باهدف خلق یک تبلیغ جذاب بهاشتباه چیزی را به نمایش درآورند و یا جملهای را بکار برند که بهزعم برخی مسلمانان بیاحترامی تلقی شود. بازاریابها بایستی همواره به یاد داشته باشند که رمضان یک آئین مذهبی همراه با قیدهای احساسی قوی در جامعه هست که باید مورداحترام واقع شود. همه پیامهای تبلیغاتی باید توسط افراد محلی مورد بازبینی قرار بگیرند تا از مشکلات اینچنینی جلوگیری به عمل آید و لطمهای به ارزش برند وارد نگردد.
پیامهای بازرگانی در ماه رمضان
در اثر افزایش بودجههای تبلیغاتی در طول ماه رمضان، شاهد برخی از بهترین پیامهای بازرگانی در این ماه هستیم. در لینک زیر میتوانید برخی از این پیامها را که ازنظر ما جذاب بودند، تماشا کنید:
دیدن لینک زیر از یوتیوب خالی از لطف نیست یکی از زیباترین تبلیغات خارجی درماه رمضان
تبلیغات تلوزیونی مرتبط با ماه رمضان
واینم یه تبلیغ عالی از کوکلاکولا
چند نمونه از پیامهای رایج
رمضان الکریم
رمضان الکریم (رمضان بخشنده است) یکی از رایجترین گفتهها در طول ماه رمضان است که با جمله الله اکرم (خداوند بخشندهتر است) پاسخ داده میشود. بسیاری از تبلیغات در طول ماه رمضان از این گفته استفاده میکنند. برخی از کمپانیها از این جملهاینگونه استفاده میکنند که رمضان زمانی برای بخشنده و گشادهدست بودن نسبت به خود، با خرید اتومبیلی جدید، لباس یا محصول جدید دیگری، هست.
عید مبارک
عید مبارک اصولاً به معنی "جشن پربرکت" هست و نهتنها در طول ماه رمضان بلکه در مناسبتهای دیگر اسلامی نیز استفاده میشود. معمولاً این جمله در پایان ماه رمضان و روز عید فطر بکار گرفته میشود. عید مبارک همچنین در طول پیامهای بازرگانی ماه رمضان نیز بکار گرفته میشود و به نظر میرسد بیشتر یک پیام کلی مانند “Seasons Greetings” در ایام کریسمس هست.
رمضان مبارک
آشکارا این عبارت گرفتهشده از دو عبارت بالا و به مفهوم "ماه پربرکت رمضان" هست. استفاده از این پیام در طول تبلیغات ماه رمضان نسبت به دو عبارت قبلی کمتر رایج است.
شادباش رمضان (Happy Ramadan)
در کشورهایی که بهشدت تحت تأثیر فرهنگ غرب هستند این نوع از پیامها را خواهید دید. اما کمتر توصیه میشود که از این پیام در تبلیغات استفاده شود.
یادداشت نهایی: با توجه به اینکه این عبارات مستقیماً از عربی گرفتهشدهاند، ممکن است برخی تفاوتها در نحوه نوشتار و تلفظ انگلیسی آنها وجود داشته باشد.
محصولات پرفروش در طول ماه رمضان
همهساله مصرفگرایی در بازار کشورهای مسلمان مانند خاورمیانه در طول ماه رمضان در حال افزایش است و همراه با این افزایش میزان بودجه اختصاصیافته برای تبلیغات ماه رمضان نیز برای بهره گرفتن از این رشد، در حال افزوده شدن هست. تعداد محدودی از طبقهبندی محصولات وجود دارد که در طول این ماه بهترین عملکرد را از خود نشان میدهند که در زیر به آنها اشارهشده است، توجه کنید که این لیست بههیچوجه جامع نیست.
بازاریابی مواد غذایی در ماه رمضان
ممکن است کسی که ماه رمضان را تجربه نکرده باشد، اینگونه بپندارد که مصرف مواد غذایی در این ماه افت کند درحالیکه اینگونه نیست. مصرف مواد غذایی در این ماه به دلیل گردهمایی خانوادهها پس از ساعتها روزهداری، بهشدت بالا میرود. همچنین در ماه رمضان خانوادهها تمایل به مصرف خوراکیهای لذیذ و گوشت دارند. بهطورمعمول مصرف برخی از انواع مواد غذایی در طول این ماه کاهش مییابد و در برخی کشورها مصرفکنندگان اقدام به انباشت مواد غذایی قبل از شروع ماه رمضان میکنند. فست فود شاخهای از مواد غذایی است که به دلیل تمایل خانوادهها در اثر کمبود وقت به غذاهای آماده در طول این ماه، تبلیغات فزایندهای در مورد آن میشود.
بازاریابی پوشاک در ماه رمضان
پوشاک از اهمیت ویژهای در جوامع اسلامی برخوردار است و ماه رمضان یکی از دورههای اوج خرید لباس هست. وبسایت The National دراینباره مینویسد:
"ماه مبارک رمضان یکی از مهمترین دورههای زمانی سال برای بازارهای خاورمیانه محسوب میشود. تمام خردهفروشها بخصوص خردهفروشهای لباس، به دلیل تمایل بالای مصرفکنندگان جهت خرید لباس برای عید، شاهد رشد فروش در این دوره میباشند. "
دیدن انواع مختلف تبلیغات پوشاک در طول ماه رمضان امری رایج است.
بازاریابی جواهرات در ماه رمضان
جواهرات در بسیاری از جوامع اسلامی و عربی نهتنها بهعنوان وسایل غیرضروری بلکه یک سرمایهگذاری نیز محسوب میشود. این امر جواهرات را به یک گزینه مناسب برای هدیه دادن به نزدیکان در طول ماه رمضان و عید فطر بدل میکند. بنابراین در طول ماه رمضان تبلیغ جواهرات و کاستن قیمت آن بسیار رایج است.
بازاریابی لوازم الکترونیکی در ماه رمضان
با توجه به محبوبیت بسیار زیاد و جایگاهی که لوازم الکترونیکی مانند تلفنهای همراه و تبلت ها در سالهای اخیر کسب کردهاند، در جهان اسلام، ماه رمضان زمان مناسبی برای خرید لوازم الکترونیکی محسوب میشود. خردهفروشیهای لوازم الکترونیکی در طول این ماه بهترین پیشنهادهای خرید را ارائه میدهند. شرکتهای مخابراتی اغلب نرخ حد را کاهش میدهند و یا بستههای ویژه نظیر دقایق مکالمه اضافی در طول ماه رمضان ارائه میدهند که این خود باعث ترغیب افراد به خرید دستگاههای جدید میشود.
زمان مناسب بازاریابی در طول ماه رمضان
بسیار مهم است که بازاریابها از این مورد آگاه باشند که مسلمانان از مصرف دخانیات و مواد غذایی خودداری میکنند و بنابراین به دلیل فعالیتهای شبانه در طول خواب روزانه دچار کاهش انرژی میشوند. بنابراین اگر فعالیتهای بازاریابی شما در زمانهای معین قابل پیادهسازی است، بهتر است از اجرای آن در طول روز خودداری شود. بهترین مجموعههای تلویزیونی در طول ماه رمضان پخش میشوند و فضای تبلیغاتی (Ad Space) بسیار باارزش است. مطالعات نشان میدهند استفاده از شبکههای اجتماعی در ساعت آخر شب 12 تا 3 بامداد در طول ماه رمضان در کشورهایی مثل عربستان سعودی به بالاترین میزان خود میرسد. بازاریابها باید این بازه زمانی را غنیمت شمرده و بودجه تبلیغاتی خود را برای جذب بیشترین مخاطب صرف کنند.
بازاریابی B2B درماه رمضان
با توجه به اینکه بسیاری از کشورها ساعات کاری در طول ماه رمضان را کاهش میدهند و بسیاری از کارگرها در طول این ماه بازده کمتری دارند، در بسیاری از موقعیتها بازاریابی B2B در این ماه مناسب نیست. برخی کمپانیها ممکن است محصولات و سرویسهای خاصی داشته باشند که برای کسبوکارهای دیگر جذاب باشد اما در طول ماه رمضان برای اکثر کمپانیها اینگونه نیست. فضای تبلیغاتی در این دوره به دلیل نرخ بالای تقاضا بسیار باارزش است بنابراین کسبوکارهای B2B بایستی برخی از بازاریابیهای خود را در این دوره تقلیل دهند مگر آنکه این بازاریابیها باهدف ایجاد حسن نیت برای برند باشد.
نتیجهگیری
کلام آخر اینکه بازاریابهای موفق از این موضوع آگاهی دارند که در صورت اجرای صحیح کمپینهای بازاریابی برای محصولات و سرویسهای مناسب، ماه رمضان میتواند یک دوره بسیار سودمند باشد. این بازاریابها مخاطبین خود را میشناسند، به باورهای آنها احترام میگذارند و سعی در ایجاد کمپینهای خلاقانهای میکنند که حین جذب مخاطبین جدید با زمینه ماه رمضان تطابق داشته باشد.
منبع : آموزش بازاریابی